Muqdisho (caalamka.net) – Kumanaan qof oo Soomaali ah ayaa xalay u dabaal-degay 63-aad guurada kasoo wareegatay maalinkii umadda Soomaaliyeed ee Waqooyiga (Somaliland) ka xorowday gumeystihii Ingiriiska.
26 June 1960-kii waxay ku suntan tahay curashadii Umad Soomaaliyeed oo dhulkooda u madax banaan oo ka adkaatay gumeystihii soo duulay ee reer Yurub, oo ka tashanaya aayahooda.
Muqdisho, Hargeysa iyo dalalka deriska ah ee Soomaalida wax ka degto ayaa xalay si weyn looga maamusay curashadii xorriyadda Soomaaliya.
26-kii June iyo afar cisho kadib 1-dii Luulyo oo Waqooyiga iyo Koonfurta xor noqdeen kadibna isku biireen waxay ku timid halgan dheer oo loogu jiray in dhulka Soomaaliyeed laga xoreeyo gumeystihii reer Yurub.
Markaas waxaa loo diriraayay dhulkeena nooga kaca. Xornimaddii dhulka waa lagu guuleystay wallow daruufaha siyaasadda iyo hab dhaqankii nidaamkii milatariga uu keenay in markale Soomaalida kala irdhowdo, balse weli waxaa muuqata fursad ah in boogahaasi la dhayi karo oo dib loo xajin karo midnimadii dalka.
Iyada oo 63 sano lago joogo xornimadii dhulka, ayaa dhinaca kale waxaa maanta dhul kale oo Soomaaliyeed ka taagan xornimo la’aan nafta ah.
Boqolaal kun oo Soomaali ah ayaa guryahoodii uga cararay koox yar oo la yiraahdo Al-Shabaab, oo halis ku ah nafta muwaadiniinta Soomaaliyeed.
Kooxdan oo ah hal abuur ajnabi ayaa dishay tobanaan kun oo Soomaali ah 15-kii sano ee lasoo dhaafay. Sida ay guumeystaha ula socdeen dad Soomaaliyeed, kooxdan mashruuceeda dibadda laga keenay iyadana waxaa ku biiray dad Soomaali ah oo isugu jira kuwa ajnabiga la shaqeysta, kuwa caqiido ahaan loo qiyaanay iyo dhalinyaro duruufaha dhaqaalaha, shaqo la’aanta iyo jahliga looga faa’ideystay.
Muqdisho oo la sheegay inay ku nool yihiin in ka badan afar milyan oo qof, dadku si xor ah uma hadli karaan, qaarkood lacag baad ah ayay bixiyaan si ay isaga gooshaan 17-ka degmo, qofku ciddii uu doono lama ganacsan karo.
Dad ayaa guryahoodii kiro jaban lagu degay, iyaguna guryo ay amni ka dooneen ku degan lacag qaali ah. Shaqooyinka qaar ma qaban kartid, goobaha qaar kuma fiidsan kartid, mana u noolaan kartida sida aad adigu qorsheysatay sababta oo ah waxaa jirta koox naftaada u diidan xoriyadda waana Al-Shabaab.
Haddii Soomaalidii nooleyd qarniyadii 18-aad iyo 19-aad ay u dagaalameen xoriyadii dhulka, maanta waxaa dadka Soomaaliyeed ee nool la gudboon inay u dagaalamaan xoriyadda nafta oo ay iska dulqaadan kooxda argagixisada ah ee Al-Shabaab oo kumanaan ruux naftoodii dhaafisay, inbadan oo noolna u diidan inay si xor ah meeshay rabaan dalka uga noolaadaan, si xor ah u fikiraan oo si xor ahna u ganacsadaan.
Shalay dhulka maantana nafta!.
